Od lat polski sektor obronny bazuje na zdjęciach satelitarnych nabywanych od zagranicznych podmiotów. Czy nowe, polskie konsorcjum zmieni ten stan?
Rozpoznanie prosto z orbity
Obrazy satelitarne są częścią naszej codzienności – są powszechnie wykorzystywane w meteorologii, oceanografii, rolnictwie, leśnictwie, geologii i wielu innych obszarach. Obserwacje satelitarne swoje początki mają w branży obronnej. Satelity rozpoznawcze, zwane inaczej wywiadowczymi lub szpiegowskimi, a najczęściej „satelitami podwójnego zastosowania” to jednostki zajmujące się pozyskiwaniem obrazów satelitarnych w celach militarnych. Dostarczają one dokładne dane na poziomie strategicznym, taktycznym i operacyjnym.
Branża obronna mocno wyróżnia się na tle innych odbiorców obrazowania satelitarnego za względu na swoje wysokie wymagania w zakresie jakości obrazów. Z tego powodu zdjęcia dostarczone przez satelity rozpoznawcze powinny charakteryzować się wysoką rozdzielczością. Jest to jeden z najbardziej kluczowych parametrów układów optycznych satelitów wywiadowczych, ponieważ to właśnie ona określa, jakich rozmiarów obiekty mogą być dostrzeżone.
PIAST – Polish ImAging SaTellites
W odpowiedzi na zapotrzebowanie polskiego sektora obronnego powstało konsorcjum realizujące projekt PIAST (ang. Polish ImAging SaTellites) i składające się z kluczowych polskich podmiotów o kompetencjach pozwalających na budowę satelitów podwójnego zastosowania. Najistotniejsze dla jakości zdjęć komponenty – teleskopy obrazujące, zostaną wyprodukowane we Wrocławiu przez firmę Scanway sp. z o.o. Jest to działający od lat w projektach kosmicznych podmiot założony przez absolwentów Politechniki Wrocławskiej, zajmujący się instrumentami optycznymi do urządzeń kosmicznych i przemysłowych. Firma zaprojektowała i wyprodukowała takie instrumenty jak teleskopy do satelitów ScanSAT i EagleEye. Inne urządzenia leciały już na pokładzie rakiet suborbitalnych w projektach we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną (projekty DREAM i TRACZ) oraz automatyzują wiele polskich linii produkcyjnych. Pozostałe podmioty w konsorcjum to Wojskowa Akademia Techniczna (lider), Creotech Instruments S.A. (dostawca platformy satelitarnej HyperSat), Centrum Badań Kosmicznych PAN, Centrum Badawcze Łukasiewicz Instytut Lotnictwa i PCO S.A.. Podmioty te, tworząc wspomniane wyżej konsorcjum, zostały zakwalifikowane do dofinansowania z prestiżowego programu SZAFIR, który ma na celu wsparcie rozwoju technologii kluczowych dla zdefiniowanych w programie gestorów technologii, m.in. Ministerstwa Obrony Narodowej.
Efektem tej współpracy będzie konstelacja satelitów obserwacyjnych, które w ciągu najbliższych 4 lat znajdą się na orbicie okołoziemskiej i dostarczą dane wywiadowcze możliwe do wykorzystania dla polskiej obronności i administracji.
Polski sektor obronny a obrazowanie satelitarne
Od lat polski sektor obronny bazuje na zdjęciach satelitarnych nabywanych od zagranicznych podmiotów. Ile nas kosztują takie zdjęcia? Przykładowy koszt dostępu do konstelacji wysokorozdzielczych satelitów optycznych od jednego z komercyjnych dostawców, o rozdzielczości 50 cm na piksel, to ponad 100 tysięcy złotych za dość niewielki wycinek terenu w tzw. komplecie danych (kanały RGB i podczerwień).
Potrzeby uzyskania autonomii kraju w obszarze rozpoznania satelitarnego były dostrzegane i definiowane od kilku lat, natomiast na początku roku 2021 podczas jednego z najbardziej aktualnych paneli „Potrzeby wojska w obszarze rozpoznawania satelitarnego” została poruszona kwestia zmiany polityki pozyskiwania zdjęć satelitarnych. Szczegółowo omówiono temat zakupu albo stworzenia własnych satelitów oraz wejścia w posiadanie własnych, polskich nano- i mikrosatelitów, a także utworzenia narodowego programu satelitarnego, mającego na celu przede wszystkim zapewnienie polskim siłom zbrojnym autonomicznego dostępu do zobrazowań satelitarnych.
Źródło informacji: Scanway
